Onderschrijft u een levensverzekering, dan moet u een begunstigde bij leven en bij overlijden aanduiden:

• de begunstigde bij leven is de persoon die het bijeengespaarde kapitaal krijgt op de eindvervaldag van het contract (meestal de verzekeringnemer zelf);
• de begunstigde bij overlijden is degene die het overlijdenskapitaal ontvangt als de verzekerde sterft vóór de eindvervaldag van het contract.

Vrije keuze

Wie u aanduidt als begunstigde bij overlijden, kiest u vrij: uw partner, kinderen, een vriend of familielid, of nog iemand anders. U kunt doorheen de tijd de begunstigde ook steeds wijzigen (tenzij een aanvaardende begunstigde opgenomen is in het contract). Hou er wel rekening mee dat, om belastingvoordeel te genieten op uw contract, u bepaalde regels moet volgen bij het kiezen van de begunstigde.

Opvolging is essentieel

De aanduiding van de begunstigde bij overlijden is niet zomaar een banaliteit. Stel, u duidt uw echtgenote ‘Ellen Struijs’ aan als begunstigde. Na enkele jaren volgt een echtscheiding en wat later hertrouwt u met Line Brusselmans. Als u vergeet de begunstigde in uw contract aan te passen, zal uw ex-partner het overlijdenskapitaal ontvangen, en niet uw huidige partner. Goed opvolgen en regelmatig checken is dus de boodschap.

Opgelet met omschrijving

Denk ook goed na over de precieze omschrijving van de begunstigden. Stel, u hebt twee kinderen op het moment dat u het contract onderschrijft: Camille en Sébastien. In uw verzekering duidt u ‘mijn kinderen Camille en Sébastien’ aan als begunstigden. Later wordt er nog een derde kind geboren. Als u uw contract niet aanpast, wordt bij uw overlijden het kapitaal verdeeld tussen Camille en Sébastien. Het loont dus om algemenere termen te gebruiken, zoals in dit geval ‘mijn kinderen’.

Tegenwoordig behoort een zogenaamde erfenissprong tot de mogelijkheden. Dat houdt in dat kleinkinderen op een voordelige manier rechtstreeks van hun grootouders erven. Concreet zal de vader of moeder van de kleinkinderen, en dus de zoon of dochter van de overledene, de erfenis verwerpen ten gunste van zijn of haar kinderen.

Een nadeel hiervan is dat de verwerping steeds volledig moet gebeuren. Een gedeeltelijke verwerping kan dus niet. Een extra minpunt is dat de uiteindelijke beslissing niet bij de grootouder ligt, maar wel bij zijn kind(eren) na zijn overlijden.

Een levensverzekering als alternatief

Een goed alternatief voor de erfenissprong is een levensverzekering: hiermee kunt u perfect een regeling op maat uitwerken, gelijkaardig aan gedeeltelijke erfenisverwerping, waarbij de grootouder(s) aan het stuur blijven.

Hoe gaat dat in zijn werk? U volgt best het volgende stappenplan:

• De grootouder sluit een levensverzekering af in zijn naam met als begunstigde bij overlijden ‘mijn kleinkinderen’. Op die manier hoeft hij zich geen zorgen te maken dat eventueel nog ongeboren kleinkinderen uit de boot zouden vallen.
• Hij kiest zelf welk soort levensverzekering hij onderschrijft (tak 21, tak 23) en hoeveel hij stort.
• Tot zijn overlijden beslist de grootouder zelf wat er met de levensverzekering gebeurt. Een ander voordeel is dat er in totaal minder successierechten moeten worden betaald. Voor het verzekerde bedrag is er immers een generatie minder die successierechten moet betalen (de ouders van de kleinkinderen).

Er bestaat wel één beperking op de levensverzekering: als grootouder mag u reservataire erfgenamen (zgn. voorbehouden erfgenamen) niet onterven via deze constructie.

Wettelijk gezien is de schuldsaldoverzekering niet verplicht. Veel banken maken er echter een absolute voorwaarde van om u een hypothecair krediet toe te kennen. Zij mogen u daarvoor geen instelling opleggen. U kunt als alternatief ook uw groepsverzekering gebruiken, maar dat is niet altijd de beste optie.

Uw tijdelijke overlijdensverzekering is onder bepaalde voorwaarden fiscaal aftrekbaar, bijvoorbeeld als de belastingplichtige ook de verzekeringnemer en de verzekerde is. Zo zijn de premies voor 30% aftrekbaar in het kader van het langetermijnsparen. U moet die overlijdensverzekering ook vóór uw 65 jaar aangaan en uw echtgenoot of een familielid tot de tweede graad als begunstigde aangesteld hebben.